POVREDE GRUDNOG KOŠA
POVREDE GRUDNOG KOŠA
Grudni koš je koštano-hrskavični kavez koji unutar sebe sadrži i štiti organe disajnog i srčano-žilnog sistema. Zbog svoje velike površine izuzetno je izložen dejstvu vanjskih sila i često je pogođen različitim tipovima povreda. Povrede grudnog koša se mogu svrstati u dvije velike grupe: zatvorene (tupe) i otvorene povrede.
Kod zatvorenih povreda nema prekida kontinuiteta kože grudnog koša, ali i ovaj tip povreda može da bude životno ugrožavajući. Opasnost ovih povreda je u tome što se energija koju primi vanjski dio grudnog koša posredno prenosi i na unutrašnje organe (srce, pluća, veliki krvni sudovi) čije povrede direktno mogu ugroziti život ozlijeđenog. Obzirom da najveći broj zatvorenih povreda ostane lokalizovan na koštano-mišićnom dijelu grudnog koša (nagnječenja, napuknuća, jednostavni prelomi rebara) glavni simptom je bol pogođenog dijela koja se javlja prilikom pritiska ili prilikom pokreta disanja. U slučaju kada je došlo i do povrede unutrašnjih organa (nagnječenje pluća, prodor zraka ili krvi u prostor između pluća i zida grudnog koša) simptomi su dramatičniji: otežano i ubrzano disanje, bljedilo kože, ubrzan ili oslabljen puls. Stepen tupe povrede grudnog koša je moguće ustanoviti jedino u bolničkim uslovima, pa je potrebno sve ozlijeđene uputiti na detaljne preglede.
Otvorene povrede grudnog koša su često povezane sa upotrebom hladnog i vatrenog oružja. I kod ovog tipa povreda najveća opasnost leži u mogućnosti povrede unutrašnjih organa. Definitivno zbrinjavanje ovakvih povreda je uvijek bolničko, ali postoje i određeni postupci prve pomoći povećavanju šansu za kvalitetan oporavak i preživljavanje.
Ukoliko otvorene rane aktivno krvare onda je potrebno napraviti pritisak gazom ili nekim drugim materijalom kako bi se krvaranje zaustavilo.
Otvorena rana grudnog koša kod koje se čuje protok zraka ukazuje da je došlo i do oštećenja plućne maramice. Na taj način vanjski zrak ulazi u u prostor između plućne maramice i pluća i u konačnici dovodi do kolapsa pluća. Takvu povredu je neophodno adekvatno zbrinuti do dolaska u bolnicu. Zbrinjavanje je prilično jednostavno i podrazumijeva da se preko rane postavi gaza ili neki drugi materijal. Sa tri strane se gaza fiksira za zid grudnog koša, dok se jedna strana ostavi slobodna. Na taj način zrak iz vanjske sredine ne može ulaziti u unutrašnjost grudnog koša dok višak zraka iz unutrašnjosti može izaći vani i tako rasteretiti pluća
.