ALERGIJA Alergija je neuobičajni i neprimjereni odgovor organizma na različite faktore okoline. Manifestuje se kao reakcija na faktore okoline kao što su polen ili prašina, a koje nazivano antigenima ili alergenima. Simptomi alergijske reakcije znatno se razlikuju u brzini nastanka i intenzitetu. Ponekad se lokalizovani i opći simptomi mogu razviti tako brzo da ugrožavaju život
AMPUTACIJA Amputacije su ozljede prilikom kojih dolazi do odvajanja dijela tijela. Te ozljede su ozbiljne i potencijalno opasne po život. Amputirani dio tijela, u zavisnosti od ozljede, ponekad je moguće spojiti (replantacija). Uspjeh replantacije zavisi od adekvatne prve pomoći i brzine transporta u odgovarajuću zdravstvenu ustanovu. U optimalnim uvjetima, amputirani prsti mogu se replantirati najkasnije
SCA (sudden cardiac arrest) iznenadni srčani zastoj povezan najčešće sa ventrikularnom fibrilacijom (VF) vodeći je uzrok iznenadne neočekivane smrti u svijetu. Preživljavanje osoba koje su doživile iznenadni srčani zastoj sa svakom minutom se smanjuje za 7-10%, tako da već preživljavanje nakon 12 minuta je manje od 5%. Najčešći uzrok iznenadnog srčanog zastoja je ventrikularna fibrilacija
EPILEPSIJA Epilepsija je termin koji obuhvata širok spektar poremećaja mozga koji se manifestuju kontinuiranim ispadima moždane aktivnosti – napadima. Otprilike 1 od 10 osoba može imati napad tokom svog života. To znači da je riječ o čestoj pojavi sa kojom se svako može susresti i možda baš Vi budete u situaciji gdje je potrebno pomoći
IMOBILIZACIJA Imobilizacija predstavlja sprečavanje pokretljivosti dijela tijela kod kojeg sumnjamo da je došlo do prijeloma, tj. frakture kosti. Na ovaj način ozlijeđeni dio tijela se stavlja u stanje mirovanja, a cilj je spriječiti pogoršanje povrede i pojavu dodatne boli. Imobilizaciju koristimo kod prijeloma ili sumnje na prijelom kosti, opsežnih rana ili opekotina, smrzotina, zmijskog ugriza
IZNENADNI GUBITAK SVIJESTI Do gubitka svijesti mogu dovesti mnoge bolesti i stanja od kojih su neka bezazlena (npr. prolazni pad krvnog pritiska), a neka vrlo teška (npr. zastoj srca, povreda glave, veći gubitak krvi, otrovanja, toplotni udar, pothlađivanje, utapanje, strujni udar, nagla bolest itd.). Dubina besvjesnog stanja može biti različita i može se mijenjati kod
KADA POZVATI HITNU POMOĆ Hitna medicinska pomoć – HMP Hitna medicinska pomoć (HMP) podrazumijeva hitno medicinsko zbrinjavanje osoba kojima je zbog bolesti, stradanja ili povrede neposredno ugrožen život, pojedini organ ili dijelovi tijela – odnosno kod kojih bi u kratkom vremenu moglo doći do životne ugroženosti – a u cilju maksimalnog skraćenja vremena od nastanka
KRVARENJE I ZAUSTAVLJANJE KRVARENJA Pojam „krvarenje“ predstavlja izlazak krvi iz arterija, vena ili kapilara. Krvarenje može biti vanjsko (vidljivo) ili unutrašnje (skriveno). Tijelo prosječne odrasle osobe sadrži 6 litara krvi. Gubitak krvi veći od 10% tijelo ne može kompenzirati te može uzrokovati ŠOK. Kod dojenčadi gubitak 25-30 ml krvi može uzrokovati ŠOK. GUBITAK KRVI U
KRVARENJE IZ NOSA ŠTA JE EPISTAXA? Epistaksa je krvarenje iz nosa. Krvarenje može biti slabo do jako, a njegove posljedice od blage neugode do po, rijeđe, život opasnog krvarenja. Progutana krv nadražuje želudac, tako da bolesnici mogu opisivati da povraćaju krv. Epistaksa se može podijeliti u dvije kategorije Prednja i Zadnja, u zavisnosti od dijela
MOŽDANI UDAR Moždani udar je na trećem mjestu uzroka smrtnosti i vodeći je uzrok dugoročnog onesposobljenja uprkos napretku na polju prevencije, dijagnostike, tretmana i rehabilitacije. Socijalne i ekonomske posljedice moždanog udara predstavljaju teret za pacijenta, za društvo u smislu preuranjene smrti, dugoročnog onesposobljenja, restrikcije u socijalnim funkcijama, troška skrbi i gubitka produktivnosti. Noviji podaci pokazuju
NARGILA !!! Šta je nargila ? To je instrument za pušenje dizajniran tako da ohlađeni duhanski dim koji je aromatiziran dodatkom nekog suhog voća ili aromama nekih biljaka prolazi kroz vodu ili drugu tečnost i dalje putem savitljivog crijeva dolazi do onog koji je koristi. Dim iz nargila nastaje tako što se pali ugalj plamenom koji
NIZAK ŠEĆER U KRVI Kroz različite namirnice u ishrani tjestenina, hljeb, peciva, riža, voće, povrće, mliječni proizvodi, zadovoljava se potreba organizma za ugljikohidratima, koje tijelo dalje probavom razgrađuje do molekula šećera. Jedna od tih molekula šećera je glukoza koja se nakon obroka apsorbira u krvotok. Za ulazak glukoze u stanice različitih tkiva odgovoran je hormon inzulin, dok nivo šećera
OPEKOTINE Opekotine su povrede nastale uslijed dejstva prekomjerne toplote nekog agensa u bilo kom agregatnom stanju. One su jedne od najčešćih povreda u domaćinstvu, osobito među djecom. Većina ljudi se može oporaviti bez ozbiljnih posljedica po zdravlje, zavisno od uzroka i stepena opekotine. Ozbiljnije opekotine zahtijevaju hitnu medicinsku pomoć kako bi se izbjegle komplikacije i
OSNOVNI PRISTUP UNESREĆENOM Kako bi procjenili stanje pacijenta i ustanovili koja je vrsta pomoći potrebna, pristupamo osnovnom pregledu unesrećenog : 1. Bezbjedost 2. Provjera stanja svijesti 3. Pratimo CAB-D šemu C-circulation (cirkulacija) A-airway (disajni put) B-breathing (disanje) D-defibrilation, upotreba AED-a (automatski vanjski defibrilator) Osnovni pristup je univerzalan za sve unesrećene na nivou prve pomoći, a
OŽIVLJAVANJE KOD ODRASLIH Šta je srčani zastoj? Srčani zastoj je stanje u kojem dolazi do prestanka rada srca, što dovodi do gubitka svijesti, prestanka disanja i cirkulacije. Zapamtite rano prepoznavanje zastoja srca i rano započinjanje kompresija povećava procenat preživljavanja. Za procjenu pacijenta koristite već opisani osnovni pristup unesrećenom. Šta je oživljavanje, kardiopulmonalna reanimacija – CPR?
POTHLAĐENOST Pothlađenost ili hipotermija je stanje snižene opće tjelesne temperature, nastaje kada organizam gubi više toplote nego što je može proizvesti. Tjelesna temperatura pada ispod 35 stepeni. Pothlađenost je najčešća tokom hladnog vremena ili prilikom uranjanja u hladnu vodu, njenom nastanku doprinosi i jako strujanje hladnog zraka ali se može razviti i za topla vremena,
POVIŠENA TJELESNA TEMPERATURA Za uredno odvijanje metabolizma potrebna je stalna temperatura – homeotermnost. Prosječna tjelesna temperatura je u rasponu od 36,5 do 37,0 stepeni Celzija. Temperatura se reguliše nadzorom metabolizma i izmjene topline sa okolinom. Centar za termoregulaciju se nalazi u hipotalamusu, na promjene temperature reaguje ili pojačanim stvaranjem ili pojačanim odavanjem u cilju vraćanja
Povrede abdomena su jedno od najčešćih stanja koje viđamo u praksi urgentne medicine. U okviru povreda jako je bitno razlučiti sljedeće pojmove: -mehanizam povrede -klinička slika -način tretiranja povrede i posljedice ukoliko se ne postupi pravovremeno Mehanizam povrede opisuje način na koji je povreda nastala. Prema vrsti sile koja djeluje na određenu površinu,
POVREDE EKSTREMITETA Uključuje tjelesno oštečenje ruku i nogu usljed djelovanja neke vanjske energije, pri čemu je došlo do narušavanja kontinuiteta kože, potkože, mišića, živaca, krvnih sudova i same kosti. Podjela ima više, zavisno od načina nastanka i vrste djelovanja vanjskih sila. ⦁ Namjerne (samopovrjeđivanje i povrjeđivanje od strane druge osobe) ⦁ Nenamjerne ⦁ Mehaničke (sportske,
POVREDE GLAVE Povrede glave su česte u svakodnevnici, i prema podacima, vodeći su uzrok nastanka invalidnosti i smrtnog ishoda kod povrijeđenih. Povrede glave najčešće nastaju u saobraćajnim udesima, padovima sa visine, padovima na tvrdu ili oštru površinu, padom niz stepenice, u tučama, pri direktnim udarcima u glavu, padovima teških predmeta na glavu, pri sportskim aktivnostima,
POVREDE GRUDNOG KOŠA Grudni koš je koštano-hrskavični kavez koji unutar sebe sadrži i štiti organe disajnog i srčano-žilnog sistema. Zbog svoje velike površine izuzetno je izložen dejstvu vanjskih sila i često je pogođen različitim tipovima povreda. Povrede grudnog koša se mogu svrstati u dvije velike grupe: zatvorene (tupe) i otvorene povrede. Kod zatvorenih povreda nema
POVREDE KIČME Kičma je glavna osovina tijela na koju se posredno ili neposredno vežu sve kosti tijela, a ujedno je i zaštitni oklop kičmene moždine. Kičmenu moždinu čine snopovi nervnih vlakana,koji su građeni od uzlaznih i silaznih nervnih puteva. Ti nervni putevi spajaju mozak sa svim dijelovima tijela. Osim toga kičmena moždina predstavlja sjedište refleksa,kao
Vrste povreda, mehanizam i prva pomoć unesrećenim od minskih i drugih eksplozivnih sredstava Obrazac povreda koje su uzrokovane minskim i drugim eksplozivnim sredstvima je izuzetno složen. Zavisi od strukture eksplozivnog sredstva, količine eksploziva, načina administracije, kao i od same udaljenosti između unesrećenog i eksplozivnog vala. Iz tog razloga povrede uzrokovane eksplozivnim sredstvom zahtijevaju jedinstven trijažni
PRELOMI Prelom ili fraktura kosti je udružena mehanička povreda koja se karakteriše oštećenjem mekih tkiva, prekidom kontinuiteta kosti ili hrskavice . Prelomi nastaju djelovanjem spoljašnje sile, dovoljno jaka da nadjača nivo fiziološke elastičnosti kosti ili hrskavice te dovodi do prekida tijeka kosti. Prelomi mogu biti: Zatvoreni prelom: ⦁ Nemogućnost pokretanja ozlijeđenog extermiteta, ⦁ Oteklina na mjestu preloma nije uvijek prisutna. ⦁
PROLIV I POVRAĆANJE KOD DJECE Povraćanje je izbacivanje želučanog sadržaja, a obično mu prethodi mučnina. Povraćanje obično počinje iznenada i prestaje nakon 24 do 48 sati. Drugi znakovi akutne crijevne viroze su mučnina, proljev, povišena temperatura i bol u trbuhu. Povraćanje kod djece je veoma bitan i delikatan znak, posebno u periodu novorođenčeta ,dojenčeta i
PROLIV KOD ODRASLIH Smatra se da imate proljev ukoliko imate tri ili više vodenastih stolica tokom dana. Uz proljev se često javljaju i bolovi i grčevi u stomaku, mučnina, povišena temperatura, sluz u stolici i iznenadna brza potreba za pražnjenjem crijeva. Bitno je poznavati svoj organizam, osluškivati ono što vam on poručuje i shvatiti da
PRVA POMOĆ Prva pomoć predstavlja skup mjera, postupaka i aktivnosti koje provodi osoba koja je prva u prilici da pruži pomoć unesrećenom neposredno nakon povrede ili iznenadne bolesti. Ona je samo prvi korak u lancu spašavanja života ugroženoj osobi na samom mjestu povređivanja ili razbolijevanja (kuća, radno ili javno mjesto itd.), i prethodi onome što
RANE Definicija: Rana (lat. vulnus ) je fizičko ostećenje živog tkiva, koje zahvata kožu ili sluznicu, te u zavisnosti od mehanizma povrede može prodrijeti u dublje slojeve tkiva u različitom stepenu. Prema mehanizmun nastanka ,dijelovanju mehaničke sile, rane dijelimo na: Nagnječenje- rane nastale prilikom pada sa visine ili udarom tupog mehaničkog predmeta ili oružja. Karakteriše
REANIMACIJA BEBA Temeljni postupci oživljavanja beba uključuju početnu procjenu, započinjanje kardiopulmonalnog oživljavanja i aktiviranje hitne medicinske pomoći. Temeljne postupke oživljavanja beba provode ili uvježbani laici ili medicinsko osoblje. Srčani zastoj kod beba najčešće je izazvan respiratornim zatajenjem, za razliku od odraslih u kojih je najčešći uzrok ishemična kardiovaskularna bolest. Reanimaciju beba, kao i kod djece
REANIMACIJA DJECE Iako je reanimacija djece jako slična reanimaciji odraslih, spasioci bi trebali započeti CPR (kardiopulmonalnu reanimaciju) prije nego što pozovu hitnu pomoć. Ako ste jedina osoba koja je pristuna i ako trebate donijeti odluku između započinjanja CPR i poziva na 124 – započnite CPR! Djeca su otpornija od odraslih i njihove šanse za preživljavanje
SMRZOTINE Smrzotine su povrede nastale djelovanjem niskih temperatura. Najčešće se javljaju na isturenim dijelovima tijela (prsti nogu i ruku, ušnje školjke, nos i brada). Nastanak im pospješuje tijesna i vlažna obuća i opća iscrpljenost. Često se javljaju sa općim pothladjivanjem organizma. Kao i kod opekotina, za dalju prognozu i tretman, bitna je veličina smrznute površine,
SRČANI UDAR Srčani udar je stanje koje nastaje nakon začepljenja krvnih žila koje snabdijevaju srčani mišić krvlju. Srce ima dvije ovakve krvne žile-arterije. Začepljenje jedne od njih dovodi do srčanog udara, Ukoliko se začepe obje, dolazi do trenutne smrti. Rizični faktori za nastanak srčanog udara su: muški spol, nekretanje, pušenje, ishrana, debljina. Stanje se manifestuje
STRANO TIJELO Oko Najčešće se strano tijelo nađe u oku nakon brušenja metala. Pacijenti uglavnom osjete kada strano tijelo dospije u oko, u vrlo rijetkim slučajevima ne daju taj podatak. Glavnim simptomi su osjećaj prisustva stranog tijela u oku, osjećaj „žuljanja“ i pojačano stvaranje suza. Rijeđe se javlja bol i smetnje u vidnom polju. Uho
TOPLOTNI UDAR Toplotni udar je životno ugrožavajuće stanje koje nastaje kada mehanizmi održavanja tjelesne temperature to više nisu u stanju da rade. Postoje dva oblike toplotnog udara: klasični toplotni udar i toplotni udar usljed fizičkog napora. Klasični tip se javlja tokom ljeta kada osobe provode određeno vrijeme u okolini sa visokom temperaturom ili visokom vlažnošću. Ovaj
TROVANJE UGLJEN MONOKSIDOM Trovanje ugljen monoksidom (CO) je najčešće od svih trovanja koja nastaju udisanjem otrovnih plinova. Ugljen monoksid je bezbojan plin, bez mirisa i okusa, koji ne nadražuje sluznice – što ga praktično čini neuočljivim dok ne postane prekasno, te se često naziva i „tihi ubojica“. Izvori ugljen monoksida su nepotpuno sagorijevanje goriva, upotreba
UBOD INSEKTA Insekti su najbrojnija i najraznovrsnija grupa životinjskih vrsta na Zemlji.Od brojnih insekata samo manji broj njih izaziva zdravstvene tegobe kod ljudi, bilo da služe kao prenosioci određenih bolesti ( komarci, muhe, vaši, krpelji,…), bilo da izazivaju alergijske reakcije ( pčele, ose, stršljenovi,…).Kao i kod svih drugih bolesti i ovdje vrijedi deviza: Bolje spriječiti
UBOD KRPELJA Krpelji su raznolika životinjska vrsta koja za svoj razvojni ciklus treba domaćina. Domaćin krpelju može biti životinja ili čovjek. Kačenjem (ubodom) na životinju ili čovjeka, krpelj uzima svoj krvni obrok, što mu je potrebno za njegov životni ciklus. Krpelj živi otprilike 3 godine i u te tri godine uzme svega tri krvna obroka.
UDAR GROMA Udar groma (fulguratio) nastaje usljed naglog i snažnog pražnjenja električne energije između oblaka i zemlje. U suštini u pitanju je udar jednosmjerne struje ogromne energije. Udar groma može biti direktan i indirektan. Direktan obično nastaje kada osoba nosi metalne predmete na otvorenom prostoru za vrijeme grmljavine dok indirektan najčešće nastaje kada jednosmjerna struja
UGANUĆE Uganuće (lat. distorsio) označava povrede zglobova, najvjerovatnije uslijed neodgovarajućih pokreta koji izazivaju trenutno pomjeranje zgoba iz svog ležišta. Najčešće zahvaćeni zglobovi su koljeno, prsti, ručni i skočni zglob. Strukture koje su zahvaćene uganućem se nazivaju ligamenti. Simptomi Jačina boli uslijed uganuća ovisi o stepenu istegnutosti ili rastrgnutosti ligamenta. Kod blagog uganuća (prvi stepen) ligamenti
UJEDNE RANE PASA I MAČAKA Po svojoj prirodi spadaju : U manje rane Rijetko se inficiraju Rijetko zahtjevaju hirursko šivanje Prva pomoć kod ujednih rana: Ispiranje rane pod mlazom vode( kod manjih rana pranje blagim sapunom) kako bi se otklonila slina i nečistoća Ne uklanjati strana tijela unutar rane (čime bi se rana mogla dodatno
UNUTRAŠNJA KRVARENJA UNUTRAŠNJA KRVARENJA S IZLASKOM KRVI NA TJELESNE OTVORE Krvarenje u plućima – pacijent iskašljava svjetlu, pjenušavu krv Krvarenje u jednjaku, želucu ili dvanaestopalačnom crijevu – pacijent povraća tamno crvenu ili crnu krv koja izgleda kao talog od kahve, stolica je često katranasto crna. Krvarenje u crijevima – sviježa crvena krv rektalno, krvava stolica
VAŠE RUKE MOGU SPASITI NEČIJI ŽIVOT Značaj ranog započinjanja oživljavanja Prepoznavanje iznenadnog srčanog zastoja i rano započinjanje pružanja prve pomoći pravilnim pristupom unesrećenom, provjerom stanja svijesti, pulsa i disanja te hitnim poduzimanjem mjera oživljavanja, broj spašenih može se popeti do gotovo dvije trećine tih osoba. Zbog toga je preporuka da se na kurseve „Osnovnog održavanja
Predsjednik Zdravstvenog savjeta Općine Centar Dr. med.Salko Pašović, Spec. opšte hirurgije Poštovani sugrađani, u proteklih više od šest mjeseci, svjedočimo pandemiji COVID-19, koja je u mnogome uticala na Svijet i izazvalo globalnu pandemiju kao zdravstveni problem, sa utjecajem na druge sfere društva i života kao što su obrazovanje, sektor informacionih tehnologija, privreda, turizam, ugostiteljstvo, saobraćaj
